Ydych chi'n Gweld Fy Nhrawma? Comisiynwyd 'Realiti Bywyd Unigolion Ethnig Leiafrifol' gan Hyb ACE Cymru i gefnogi'r ymrwymiad a wnaed yn y Cynllun Gweithredu Gwrth-hiliaeth Cyfiawnder Troseddol i Gymru, sef datblygu offer ac adnoddau i gefnogi sefydliadau a phobl yng Nghymru i fod yn gynhwysol o ran trawma hiliol wrth weithredu'r pecyn cymorth sefydliadol sy'n ystyriol o drawma ac ACE. Mae'r adroddiad pwerus hwn yn dogfennu realiti bob dydd unigolion ethnig leiafrifol yng Nghymru o brofiadau trawmatig mewn mannau cyhoeddus, addysg, mynediad at wasanaethau, a mynd ati i fyw eu bywydau bob dydd, sy'n achosi niwed a gofid. Bydd yn llywio'n uniongyrchol y gwaith o gyflawni ymrwymiadau Cymru wrth-hiliol erbyn 2030, ac i Gymru ddod yn genedl sy'n ystyriol o drawma ac sy'n gynhwysol o ran profiadau pobl yn ein holl gymunedau. Rydym yn hynod ddiolchgar i Selima Bahadur, Dr Shela Khan a phawb yn Nhîm Cymorth Lleiafrifoedd Ethnig ac Ieuenctid (EYST) Cymru sydd wedi helpu i gyflawni'r gwaith hanfodol hwn, a gobeithiwn y bydd yn dod â chamau gweithredu go iawn i atal trawma hiliol a sicrhau cefnogaeth briodol i'r rhai sy'n ei brofi sy'n diwallu eu hanghenion.
Mae’r astudiaeth achos hon yn tynnu sylw at y dull a gymerwyd gan ysgol gynradd ac uwchradd yng Nghymru tuag at ddod yn ysgolion sy’n ystyriol o drawma ac ACE. Mae pob ysgol wedi cychwyn ar ei thaith ei hun ac wedi defnyddio Pecyn Cymorth Hyb ACE Cymru ar gyfer Sefydliadau sy’n Ystyriol o Drawma ac ACE (TrACE) i fyfyrio ar eu cynnydd hyd yn hyn, a dysgu ohono.
Mae'r gwerthusiad annibynnol hwn a gynhaliwyd gan MEL Research, yn rhoi mewnwelediadau allweddol wrth weithredu Pecyn Cymorth TrACE.
Mae'r Adroddiad Cryno yn tynnu sylw at y cyd-destunau sy'n galluogi rhoi Pecyn Cymorth TrACE ar waith yn llwyddiannus mewn sefydliadau ac mae'r Astudiaethau Achos yn rhoi enghreifftiau bywyd go iawn o ymarfer sy'n ystyriol o drawma ac ACE.
Bydd cydweithwyr o Hyb ACE Cymru, Cymru sy’n Ystyrio o Drawma, y Tîm Atal Trais, Prifysgol Wrecsam a Phrifysgol Bangor yn cynnal dwy sesiwn banel ar y cyd, a chynigir dwy sesiwn marchnadfa syniadau.
Mae Cynhadledd Gorfodi’r Gyfraith ac Iechyd y Cyhoedd yn gyfle i arddangos, rhannu dysgu ac archwilio partneriaethau a chydweithrediadau arloesol rhwng y sector gorfodi’r gyfraith a’r sector iechyd cyhoeddus sy’n helpu i unioni anghydraddoldebau a hyrwyddo cymunedau iach, diogel a sicr.
Dyma fydd y seithfed Gynhadledd Ryngwladol ar Orfodi’r Gyfraith ac Iechyd y Cyhoedd, a’r thema gyffredinol fydd Tuag at Wladwriaeth Iachach a Mwy Cyfartal.
Mae menter newydd yn defnyddio straeon digidol i ystyried a rhannu profiadau byw’r rheini sydd wedi mudo dan orfod ac sydd bellach yn byw yng Nghymru. Dan arweiniad academyddion o Brifysgol Aberystwyth, mae’r prosiect Llwybr Cymreig at Heddwch wedi lansio ei stori ddigidol gyntaf i nodi Diwrnod Ffoaduriaid y Byd - 20 Mehefin 2025.
Mae’r adroddiad sbotolau hwn yn amlygu gwaith gwych Gwasanaeth Cyffuriau ac Alcohol Gwent (GDAS) wrth weithredu’r Pecyn Cymorth Sefydliadol sy’n ystyriol o Drawma a Phrofiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod (TrACE). Fel sefydliad consortiwm, mae GDAS yn darparu cymorth defnyddio sylweddau ledled Gwent ac mae'r sylw hwn yn amlygu'r daith hon; mae’r adroddiad yn canolbwyntio ar eu gweledigaeth, eu hymagwedd at wreiddio Pecyn Cymorth sefydliadol gwybodus TrACE a sut mae'r Pecyn Cymorth wedi eu cynorthwyo i wneud newidiadau cadarnhaol yn eu hymrwymiad i ddod yn sefydliad gwybodus TrACE.
Mae GDAS wedi ymrwymo i ddefnyddio lens sy’n seiliedig ar drawma ym mhob maes o’u gwaith a gellir defnyddio’r sbotolau hwn fel adnodd defnyddiol i bob sefydliad sy’n cychwyn ar eu taith TrACE.
Mae'r astudiaeth hon yn ymchwilio i'r anghenion gofal iechyd, y rhwystrau rhag cael mynediad, a rôl anghenion iechyd heb eu diwallu ar gyfer menywod yn y system gyfiawnder troseddol, neu’r menywod hynny sydd mewn perygl o fod ynghlwm â hi. Mae'r ymchwil yn canolbwyntio ar brofiadau uniongyrchol menywod yng Ngogledd Cymru, cyn iddynt fod ynghlwm â'r system gyfiawnder troseddol mewn perthynas â'u hanghenion iechyd sylfaenol (iechyd meddwl a chorfforol), gan ddefnyddio dulliau cymysg gan gynnwys grwpiau ffocws, holiaduron a chyfweliadau.
Mae argymhellion yr adroddiad yn canolbwyntio ar fynd i'r afael â rhwystrau rhag cael mynediad i ofal iechyd, blaenoriaethu ymyrraeth gynnar a gofal iechyd ataliol, gweithredu meysydd sy'n seiliedig ar drawma ac sy'n benodol i rywedd, ehangu ac integreiddio gwasanaethau yn y gymuned, symleiddio a gwella llwybrau gwasanaeth a hyrwyddo casglu data ac ymchwil pellach yn y maes hwn i lenwi’r bylchau presennol mewn gwybodaeth a dealltwriaeth yn y maes hwn.
Mae’r parth amgylchedd ffisegol yn gofyn i sefydliadau ystyried pob agwedd ar eu hamgylchedd a mannau ffisegol a chymdeithasol fel y gallant fod yn ystyriol o TrACE, a sut y bydd hyn yn cefnogi staff, defnyddwyr gwasanaeth, ac unrhyw un arall sy’n ymwneud â’r sefydliad.
Mae'r parth hwn yn ffynhonnell bwysig o wybodaeth ar gyfer sefydliadau sy'n datblygu eu cynlluniau gweithredu i sicrhau bod eu hamgylcheddau ffisegol yn ystyriol o TrACE.
